Inwentaryzacja ptaków to usługa, która polega na jakościowym oraz ilościowym rozpoznaniu walorów ornitologicznych badanego obszaru lub obiektu poprzez bezpośrednią obserwację w terenie. Usługa jest szczególnie istotna, gdy istnieje uzasadniona obawa, że planowana inwestycja może mieć negatywny wpływ na awifaunę, to jest kiedy w trakcie jej realizacji może dochodzić do płoszenia, nieumyślnego zabijania lub niszczenie siedlisk tych zwierząt. Prace termomodernizacyjne należą do inwestycji, które w sposób szczególny wymagają przeprowadzenia inwentaryzacji ornitologicznej. Jest ona obligatoryjnie wymagana w odniesieniu do podmiotów, które zamierzają poprawić zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej i uzyskać dofinansowanie w ramach programów poprawy efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym realizowanych przez samorządy województw w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 lub programu Systemu Zielonych Inwestycji (GIS – ang. Green Investment Scheme) realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Zakres inwentaryzacji
Inwentaryzacja przyrodnicza obejmuje określenie listy gatunków ptaków występujących w danym obszarze lub obiekcie, identyfikację stanowisk lęgowych oraz innych miejsc regularnego przebywania ptaków, żerowisk, noclegowisk czy miejsc odpoczynku w trakcie migracji. W odniesieniu do budynków przeznaczonych do termomodernizacji usługa ta obejmuje identyfikację miejsc potencjalnie i faktycznie zasiedlanych przez ptaki. Jej zwieńczeniem jest opinia ornitologiczna lub ekspertyza ornitologiczna.
Zezwolenie na odstępstwa od zakazów
Ekspertyza przyrodnicza, będąca efektem przeprowadzonej inwentaryzacji, jest najczęściej elementem wniosku o wydanie zezwolenia na odstępstwa od zakazów w stosunku do gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Zawiera wyniki inwentaryzacji oraz ewentualne zalecania minimalizujące lub kompensujące negatywny wpływ inwestycji na ptaki.
Zgodność z wytycznymi
Inwentaryzacja ornitologiczna w budynkach oraz dokumentacja powstała w wyniku jej realizacji są wykonywane zgodnie z zaleceniami zawartymi w publikacji Docieplanie budynków w zgodzie z zasadami ochrony przyrody z 2009 roku.
W ostatnich latach liczebność populacji wróbla, jerzyka i kawki w miastach drastycznie spadła. Głównym powodem niekorzystnych trendów populacyjnych tych dotychczas pospolitych gatunków jest modernizacja budownictwa, w tym w szczególności termomodernizacja.