Nadzór entomologiczny

Nadzór entomologiczny to specjalistyczna usługa sprawowana przez naszego entomologa polegająca na stałym lub okresowym monitoringu terenu inwestycji w celu zapewnienia prawidłowego przebiegu budowy oraz funkcjonowania realizowanego obiegu budowlanego pod względem wymagań z zakresu ochrony owadów.

Dlaczego nadzór entomologiczny jest tak ważny? 

Nadzór entomologiczny jest w szczególności istotny w przypadku realizacji inwestycji, które ze względu na swój charakter w sposób bezpośredni lub pośredni mogą prowadzić do niszczenia siedlisk owadów, będących obszarami ich rozrodu, wychowu młodych i zimowania. Do sytuacji takich może dochodzić w szczególności podczas usuwania starych próchniejących drzew kolidujących z planowanymi przedsięwzięciami, które mogą być siedliskami owadów saproksylicznych, to jest związanych z martwym drewnem.

Obecność doświadczonego entomologa na placu budowy pozwala uniknąć wystąpienia szkód w środowisku. Entomolog reaguje na każdy przypadek naruszenia przepisów ochrony gatunkowej i proponuje działania zaradcze w przypadku wystąpienia zagrożenia dla owadów.

Obowiązki nadzoru entomologicznego 

Do obowiązków nadzoru entomologicznego należy: 

• kontrolowanie obszaru przedsięwzięcia pod kątem występowania owadów, a w przypadku ich stwierdzenia – podejmowanie działań w zakresie zabezpieczenia ich siedlisk;
• identyfikowanie obecności siedlisk owadów na placu budowy, a w przypadku ich stwierdzenia – podejmowanie działań w zakresie ich zabezpieczenia;
• podejmowanie i koordynacja działań związanych z czynną ochroną owadów oraz kontrola skuteczności i jakości realizowanych prac w tym zakresie;
• odbiory techniczne działań kompensacyjnych dla owadów zrealizowanych w ramach inwestycji, w tym translokowanych siedlisk tych zwierząt;
• sporządzenie dokumentacji (przyrodniczych i z wykonanych prac) oraz analiz.

Kiedy musi być prowadzony nadzór entomologiczny?

Nadzór entomologiczny jest sprawowany w sytuacjach, gdy wcześniejsza inwentaryzacja przyrodnicza wykazała obecność chronionych gatunków owadów lub potencjalne zagrożenie dla ich siedlisk w związku z planowaną inwestycją. Jest on niezbędny szczególnie na tych etapach realizacji projektu, które wiążą się z ryzykiem zniszczenia siedlisk  – na przykład podczas prac ziemnych czy wycinki drzew. Dotyczy to w szczególności ponad 50 gatunków owadów objętych ochroną ścisłą, takich jak kozioróg dębosz Cerambyx cerdo czy pachnica dębowa Osmoderma eremita, a także ponad 100 gatunków chronionych częściowo. Nadzór entomologiczny jest również wymagany przy odbiorze działań łagodzących i kompensacyjnych, np. translokacji mrowisk oraz podczas prowadzenia prac związanych z przenoszeniem lub usuwaniem drzew będących środowiskiem bytowania owadów. 

Jaki wpływ na inwestycje ma nadzór?

Włączenie nadzoru entomologicznego w proces inwestycyjny jest obowiązkiem prawnym (po stwierdzeniu obecności chronionych owadów lub przeprowadzaniu prac na terenach mogących być ich siedliskami), ale przynosi też wymierne korzyści zarówno pod względem formalnym, jak i operacyjnym. Przede wszystkim zapewnia on zgodność działań z obowiązującymi przepisami ochrony przyrody, co przekłada się na poprawność dokumentacji środowiskowej po zakończeniu prac. 

Obecność entomologa minimalizuje ryzyko wystąpienia komplikacji prawnych oraz opóźnień inwestycji, które mogą wynikać z nieprzewidzianej obecności chronionych gatunków. Przykładowo – wycinka krzewów stanowiących potencjalne miejsce przepoczwarzania się motyli objętych ochroną bez ingerencji entomologa może skutkować decyzją regionalnego dyrektora ochrony środowiska o znacznym odroczeniu terminu prac. Nadzór entomologiczny może natomiast zaproponować rozwiązania alternatywne, takie jak przeniesienie oprzędów, które – po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń i przeprowadzeniu działań pod nadzorem specjalisty – pozwalają na wcześniejsze rozpoczęcie robót, ograniczając ryzyko przestojów i strat finansowych.

Jakie zalecenia może zasugerować entomolog prowadzący nadzór?

Ekspert prowadzący nadzór entomologiczny może na bieżąco formułować zalecenia mające na celu minimalizowanie wpływu inwestycji na chronione gatunki owadów oraz zapewnienie zgodności działań z przepisami prawa. Do jego zadań należy m.in. ocena, czy planowane działania – takie jak ścięcie i translokacja drzew zasiedlonych przez owady – są wystarczające z punktu widzenia ochrony gatunkowej. W razie potrzeby może zarekomendować dodatkowe środki, np. ustawienie pni w pozycji pionowej w nowej lokalizacji, co ułatwia owadom migrację i zwiększa szanse na skuteczne przemieszczenie się populacji. Nadzór entomologiczny obejmuje również odbiór zrealizowanych działań łagodzących i kompensacyjnych, takich jak przenoszenie oprzędów czy siedlisk, potwierdzając ich prawidłowe wykonanie zgodne z wiedzą o danym gatunku owadów. Ponadto, w przypadku stwierdzenia nowych siedlisk lub miejsc rozwoju form larwalnych w trakcie trwania inwestycji, ekspert dokonuje stosownych oględzin i na tej podstawie formułuje zalecenia co do dalszego działania, a także przygotowuje dokumentację w przypadku potrzeby wystąpienia o dodatkowe pozwolenia – znacząco ograniczając spowolnienie prac i zwiększając szansę na szybkie i pozytywne rozpatrzenie wniosku inwestora.